Şu son olaylardan biraz şu "özgürlük" kelimesine odaklandım. En aydınlarımız, ben, sen, sizler dahi biz bu özgürlük kelimesinin içini dolduramadık ve tanımını tam yapamadık. Yola tersten giren adam, kaldırıma arabasını park eden şoför, lüks lokantada kızılderililer gibi çocukları masamızın etrafında koşturmasına izin veren anne veya sinemada film boyunca cep telefonunu seven adam bu davranışlarını özgürlük zannediyorlar. Konuyu araştırırken arşivimde Sayın Ege Cansen'den aldığım bir alıntıya rastladım ve sizlerle paylaşmak istedim.
"Günlük ahlakı bilmeyene kapitalist ahlakı anlatmak zor
Kapitalizm aynı zamanda bir ahlak sistemidir. Özgürlük olan yerde ahlak önemlidir. Çünkü özgürlükte ahlak ve oto-kontrol lazım. Max Weber’in Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu tesadüfi yazılmadı. Adam ne diyor? “Günah işleme özgürlüğümüze engel oldunuz!” Bizde günah işleme özgürlüğü istiyor. Ona da bir kılıfı var. Günahlar ve Kefaretler kitabı var. Hangi günahı nasıl silersin? Muhasebe gibi... Adam diyor ki günah güzel bir şey! Kapitalist ahlakı nasıl anlatacağım? Adam günlük ahlakı anlamıyor. Kapitalizmin ahlakı niçin çok sert? Fransızca’da liberalizm demek, ‘bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler’ demek, ‘nasıl olsa onların vicdanı vardır, yanlış iş yapmazlar’ anlamındadır. İşte o özgürlük için ahlak ve vicdan lazımdır. Kapitalizmin geliştiği yerlere bakarsak ahlak ve vicdanla gelişiyor. Biz, ‘Adam gece yarısı bile kırmızı ışıkta bekliyor’ diye onlara gülüyoruz. Özgürlüğün bir otokontrolden geçtiğini bilmiyoruz. Bizde de kapitalizm bunun için gelişmiyor." Ege Cansen
Kapitalizm aynı zamanda bir ahlak sistemidir. Özgürlük olan yerde ahlak önemlidir. Çünkü özgürlükte ahlak ve oto-kontrol lazım. Max Weber’in Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu tesadüfi yazılmadı. Adam ne diyor? “Günah işleme özgürlüğümüze engel oldunuz!” Bizde günah işleme özgürlüğü istiyor. Ona da bir kılıfı var. Günahlar ve Kefaretler kitabı var. Hangi günahı nasıl silersin? Muhasebe gibi... Adam diyor ki günah güzel bir şey! Kapitalist ahlakı nasıl anlatacağım? Adam günlük ahlakı anlamıyor. Kapitalizmin ahlakı niçin çok sert? Fransızca’da liberalizm demek, ‘bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler’ demek, ‘nasıl olsa onların vicdanı vardır, yanlış iş yapmazlar’ anlamındadır. İşte o özgürlük için ahlak ve vicdan lazımdır. Kapitalizmin geliştiği yerlere bakarsak ahlak ve vicdanla gelişiyor. Biz, ‘Adam gece yarısı bile kırmızı ışıkta bekliyor’ diye onlara gülüyoruz. Özgürlüğün bir otokontrolden geçtiğini bilmiyoruz. Bizde de kapitalizm bunun için gelişmiyor." Ege Cansen
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder